“Çıtır Çıtır Felsefe”

/ Nisan 19, 2022/ Kitap Tanıtımları

„Felsefenin amacı, merak duygusunu yaşam boyu sürekli kılmak, düşünme becerisi geliştirmek ve sorgulamayı alışkanlık haline getirmektir. Bu alışkanlık bireyin sorunlara farklı çözümler aramasını, yeni fikirler üretmesini,  yaratıcılığını geliştirmesini sağlar“ demiştik geçen haftaki „Çocuk ve Felsefe“ başlıklı yazımızda.

Bu haftaki kitap tanıtımımızda ise Brigitte Labbé ve Michel Puech’un yazıp Jacques Azam‘ın resimlediği „Çıtır Çıtır Felsefe „kitap serisi var.

Felsefî Düşüncenin Özü

Brigitte Labbé ve Michel Puech, örnek öyküleriyle genç okuyucuları felsefi düşüncenin özüyle eğlenceli bir şekilde tanıştırmayı başarmışlar. Kitaplarda olağan düşünme şekillerinin ve alışılmış yargıların sorgulanması gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca olaylara bakış açısını değiştirmek için yeni yolların nasıl deneneceği açıklanıyor.

Toplam 32 kitaptan oluşan dizi, yaşam ve ölüm, savaş ve barış, diktatörlük ve demokrasi, adalet ve haksızlık, iyi ve kötü, anlaşmak ve anlaşamamak gibi konuları günlük yaşamdan kısa öykülerle ele almış. Felsefe tarihinin çeşitli akımları hakkında bir fikir vermeye çalışmıyor. Okuyucularının felsefenin temel sorunları hakkında düşünme yeteneğini geliştirmek istiyor. Yazarlar eğlenceli bir şekilde, okuyucuda bildik olayları felsefi bir bakış açısıyla analiz etme yeteneğini uyandırmaya çalışıyorlar.

Olaylara Yaklaşım

Dünyamızda yaşamak her zaman kolay olmasa da heyecan verici. Olaylara dikkat, neşe ve sorularla yaklaşmak önemli. Örneğin, estetik bölümü, çoğu zaman bizim dar görüşlü insanlar olarak göremeyeceğimiz şeylerin güzelliğinden zevk alabilmekle ilgili.

Kıskançlıkları, hukuku ve hükümetleri ele alan adalet bölümü mutlak, genel ve bireysel hukukla ilgili. Çocukların ve gençlerin bilmedikleri hukuki terimler kullanılmadan anlatılmış.

Bir çakıl taşı yaşamadığı için ölmez, çünkü hiç değişmez. Buna karşın değişen, büyüyen her şey bir noktada ölümlüdür. Tüm canlılar ölmek zorundadır. Kulağa garip gelse de sonuçta yaşadığımız için ölüyoruz.

Kitapların içinde sorulara kesin bir cevap bulunmuyor. Ama dünya hakkında kendi fikrinizi nasıl oluşturacağınızı gösteriyor. Vermek istediği mesaj:

Düşünmek eğlencelidir- bu yüzden her şeyi düşünün!”

Yazar Brigitte Labbé

Yazar Brigitte Labbé yaptığı bir röportajda felsefe eğitiminin en erken yaşlarda başlaması gerektiğini savunuyor.

„Mesela çocuğunuz 5-6 yaşına gelince göreceksiniz ki, çocuğunuz karşınıza öyle sorularla çıkmış ki, bunların hepsi felsefî sorular. Mesela “doğmadan önce neredeydik” diye soracak, “ölen büyük babam nereye gitti” diye soracak belki ya da “sokakta neden fakir insanlar yaşıyor” diye soracak, “niye savaş var” diyecek, “ben şu tabloyu berbat buluyorken siz buna neden güzel diyorsunuz” diyecek…

Kulak verdiğiniz ve felsefî bir duruşla baktığınız zaman bütün bunların felsefî sorular olduğunu göreceksiniz. Eğer insanın filozof olduğu bir yaş varsa, bu gerçekten çocukluk yaşları. Hatta yetişkinlerden çok daha filozof onlar. Yetişkinlerin bir sofrada toplanıp sohbet ettiklerinde “ölümden sonra ne var” ya da “hayatın anlamı ne” gibi derin soruları sorduklarını pek duymayız; ama çocuklar işte tam da o sofrada bu soruları sorar.

Daha bu sabah okuldaki etkinlikte bir kız bana “biz insan mı doğarız, sonradan insan mı oluruz” diye sordu. Bu hiçbir yetişkinden beklemediğim bir soru. Bu akşam ne yiyeceğimizi sorar bir yetişkin, tatilde nereye gideceğimizi, bu dönemde hangi arabayı almanın daha doğru olacağını sorar. O yüzden çocuklar çok felsefî bir yaştalar. Belki de bizim asıl kendimize soracağımız soru, çocuğun bu sorgulamasına nasıl eşlik edeceğimiz.“

Felsefe yapmak, her şeyi sorgulamak anlamına gelir demiştik. Her şeyden önce yaşam ve ölümle başa çıkmak için, bir sorunun temellerini eleştirel olarak açıklığa kavuşturmak gerekir. Kitaplar genç okurlara, dünyaya bakışımızın önceden edinilmiş olan bakış açılarına ne kadar bağlı olduğunu etkileyici karşılaştırmalarla aktarıyor. Bu çocuklara genellikle dünya hakkında, değerler hakkında, ama her şeyden önce kendisi hakkında şaşırtıcı iç görüler açmakta.

Okumaya ve tartışmaya teşvik edici bir kitap. Çocukların olduğu kadar yetişkinlerin de felsefi düşünceye girişi için önerilebilir.

Konuyla ilgili “Çocuk ve Felsefe” başlıklı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.