Tatil Geldi, Tatil!
Sonunda tatil geldi. Okullar kapandı, yaz tatili başladı. Her yaştan öğrenci okula gitmek zorunda kalmadığı günlere kavuştu.
Arkadaşlarla buluşuluyor, oyunlar oynanıyor, gezmelere gidiliyor…
Aileler, çocuklarının gün boyu evde olacağı zamanı nasıl değerlendireceklerini planlıyorlar. Birlikte gidilecek geziler, piknikler, yolculuklar, çeşitli etkinlikler düşünülüyor. Amaç, ruhen ve bedenen dinlenmek, eğlenmek, zenginleşmek…
Tatil günlerinin umut dolu yollarına adım atanlara yoldaşlık edecek çok şey var: Arkadaşlar, oyunlar – oyuncaklar, deniz – güneş- doğal ortamlar, eğlence yerleri ve kitaplar. Evet, kitaplar!
Kitapsız Tatil Olmaz
Zorunlulukların yerini boş zamanların aldığı tatil günlerini değerlendirirken kitaplar en iyi tatil yoldaşlarıdır. Her yaştan tatilciyi eğlendirir, dinlendirir, bilgilendirir ve kişiliğini geliştirerek zenginleştirirler.
Anne ve babalar, okul tatilini çocuğunuza kitap sevgisi kazandırmak için bir fırsat olarak düşünün ve bu fırsattan yararlanın.
Çocuklar tatil günlerini aileleri ve arkadaşlarıyla geçirirler. Bu durumda da her zaman olduğu gibi, öncelikli rol modelleri anne babalarıdır. Ailedeki yetişkinlerin tatilde kitap okumaları, tatile giderken yanlarına kitap almayı önemsemeleri gibi davranışlar çocukların kitap okuma alışkanlığı edinmesi için önemli birer eğitici örnektir.
Önceki yazılarımızın pek çoğunda kitap okumanın her yaştaki çocuğun gelişimine nasıl destek olduğunu ele almıştık. Zihinsel ve fiziksel faydalarını kısaca anımsatmak gerekirse; kitap okumak psikolojik ve çevresel olarak stresten uzaklaştırır, zihnin dinlenmesini sağlar, beynin odaklanmasını güçlendirir. Empati duygusunu geliştirerek başka kişilerle etkileşimi kolaylaştırır. Gerçekleri tanıtır, hayatı anlatır, kelime dağarcığını ve genel kültür düzeyini artırır. Düşünmeye yönlendirerek yaratıcılığı geliştirir.
Yöntem ve Seçenek
Tatilden yararlanarak çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmanın ilk koşulu çocuğun ilgisini çekecek, meraklı olduğu konulardan birini ele alan bir kitapla başlamaktır. Başlangıçta çok da kalın olmayan bir kitap seçilmeli ve her gün belli bir süre kitap okumaya ayrılmalıdır.
Bir başka yöntem de eğer tatilde deniz kıyısı, yayla gibi değişik bir ortama gidiliyorsa, konusu o ya da benzeri bir yerle ilgili kitapla başlamaktır. Küçük çocuklar için yeni tanışacakları ortamın özeliklerini, o ortama özgü canlı ve cansız varlıkları anlatan kitaplar, kitap ve gerçek yaşamın birbiriyle ne kadar ilgili olduğunu göstermek açısından önemlidir. Örneğin, deniz kıyısında tatile gidildiğinde küçük bir çocuğa denizlerdeki yaşamı tanıtan, balıklı yengeçli resimli kitaplar alıp, içinde bulunduğu çevreyi daha dikkatli gözlerle izlemesi, tanıması ve sorgulaması gerçekleştirilebilir. Oradayken denizlerde ya da adalarda yaşanmış macera öyküleri okutulabilir. Çocuk edebiyatının en sevilen klasiklerinden Jules Verne’in “İki Yıl Okul Tatili” bu bağlamda en iyi seçeneklerden biridir. Gene Jules Verne’in “Denizler Altında Yirmi Bin Fersah” ve Mark Janssen’in “Ada” adlı kitabı da kıyı tatillerine zenginlik katacak örnek kitaplardır.
Deniz kıyısında değil de tarihi kalıntıların olduğu bir yörede tatil yapılacaksa orada yaşanmış olayları ele alan, gerçekçi ya da hayal gücüne dayalı kitaplardan biri seçilebilir. Efes antik kentinde geçen “Kayıp Kitaplıktaki İskelet” (Aytül Akal, Mavisel Yener), Çanakkale’deki Truva yıkıntılarından esinlenen “Troya” (Serpil Ural, Ebru Aktan) ile “Troya Savaşı ve İlyada Destanı” (Bilgin Adalı), gizemli olayların Urfa- Göbeklitepe’de geçtiği “Targon ve Tarih İzcileri” (Nuran Turan), “İstanbul’u Çalıyorlar” (Gülsevin Kıral), “İzmir Postası’nın Adamları” (Ahmet Büke) adlı kitaplar çocuklar için yazılmış bu tür çok sayıda esere birer örnektir.
Baştan sona hayal gücüne dayalı fantastik bir öykü bile, tatilde gidilen yere benzer bir yerde geçiyorsa, onu okuyan çocuk hayal gücü ile gerçek dünyanın arasındaki bağlantıyı kuracak, kitap ve yaşamın iç içeliğini fark edecektir.
Günümüzde, çocuğunuzun tatilde ilgi duyarak okuyabileceği kitapları bulmak hiç sorun değil. Her yaştaki çocuk için her konuda yazılmış öyle çok kitap var ki… Kimi yabancı yazarlardan çevrilerek dilimize kazandırılmış, kimi yerli yazarların eseri.
Bunca seçenek arasından okuma sevgisi kazandırmak istediğiniz çocuğun yaşına başına uyan nitelikli kitapları ayırt edebilmek de siz yetişkinlere kalmış. Kitapların arka kapağındaki birkaç satırlık özet, o kitabın aradığınız konuda olup olmadığını belli ederek alıp almamanız için sizi yönlendirecektir.
Unutmayın ki yukarıda önerdiğimiz birkaç kitap dışında raflar dolusu nitelikli kitap, her yaşta çocuğun okul tatiline eşlik etmek için seçip almanızı bekliyor. Önemli olan tatile bir ek değer daha katmak, çocuk ve gençleri tatilde kitapsız bırakmamak.