Durucuk Cuk Cuk – Hep Prensler Mi Prensesleri Kurtarmalı?

/ Ocak 31, 2020/ Kitap Tanıtımları

Necdet Neydim’in yazıp Ahmet Koyu’nun resimlediği „Durucuk Cuk Cuk“ tam bir karşı masal.

Öykünün kahramanı Duru adında bir kız. Fakat, masallarda edilgen biçimde yer alan ve kurtarılmayı bekleyen kız imgesinin tam tersi bir karakter. Kızların prenses, erkeklerin ise kurtarıcı olduğu klasik masallara karşı gelmekte. Klasik masallardaki kadınların aksine; boyun eğmeyen, dayatmalara karşı sesini yükselten, özgürlüğüne düşkün güçlü bir kız.

Kısaca söylemek gerekirse, Duru, öyküde asık suratlı padişahın kimsenin giremediği sarayına girmeyi başarır. Padişahın “Ejderhalarla erkekler savaşır, kızlar değil” demesine aldırmadan şehzadeyi yedi başlı Ejderhadan kurtarır. Padişaha oğlunu teslim edip evine döner. Bu arada doğu masallarının vazgeçilmezleri olan, Lamba Cini, Anka Kuşu, Yedi Başlı Ejderha da öyküde bizlere eşlik eder.

Öyküde Duru istemediği bir durum karşısında çığlık atarak karşısındakileri korkutup isteklerini yerine getirmelerini sağlamakta. Kanımca bu biraz şirret kadın imajı yaratarak kadın karakteri yine edilgen bir hale getiriyor. Duru, belki de davranışları veya sözleriyle karşısındakini ikna edebiseydi, verilmek istenen mesaj daha başarılı olurdu.

Genel olarak masallar, konu bakımından evrensel nitelikler taşır ve her bireyin çocukluk yıllarında tanıştığı ilk edebi türlerden biridir. Her ne kadar hayal ürünü ve gerçek dışı olarak tanımlansa da gerçek hayat ile sandığımızdan daha fazla ilintilidir. Masallar karşıt kavramların olumsuz olarak nitelendirebilecek kısmını daha çok kadın üzerinden verir. Olumlu bölümü ise erkek üzerinden sunar. Bu da cinsiyet kavramına yönelik düşünce ve bakış açısını etkiler.

Son olarak, Necdet Neydim, akademik çalışmaları ve söyleşilerinde anonim masalların, cinsiyet eşitsizliğindeki rollerine dikkat çeker. Neydim’e göre, narin ve edilgen kız, korkusuz etkin erkek yargısını kırmanın önemli bir yolu da alternatif anlatıların çocuk edebiyatında daha çok yer almasıyla mümkün olacaktır.

Okumak isteyebileceğiniz kitaplar:

Prensesler Uslu Durmaz – Bu Prenses Bildiğiniz Prenseslerden Değil