Çocuklar ve Dünyayı Öğrenmek…
Henüz okuma-yazma öğrenmeden, çocukların anne-babalarıyla birlikte resimli kitap okumaları çok önemlidir. Bu etkinlik dünyanın her yerinde, hem ebeveynleri, hem de çocukları birbirlerine yakınlaştırır ve anne-baba çocuk ilişkilerini geliştirir. Bunun yanısıra, çocukları daha okuma yazma öğrenmeden, genel bilgilerini arttırmaya, dünyayı anlamaya ve dil bilgilerini geliştirmeye yönlendirir.
Araştırmalar, bebeklere sekiz aylıktan itibaren kitap okumanın erken dil gelişimi üzerinde önemli bir etkisi olduğunu göstermiştir. Çocukların bu doğal kitap sevgisinden yararlanan araştırmacılar ise, küçük çocukların resimli kitaplara bakmaktan ve dinlemekten nasıl ve neler kazandıklarını ortaya çıkarma yönündeki çalışmalarına ağırlık vermeye başladılar.
Çocukların kavram kitapları olarak adlandırılan ve yalnızca yeni sözcükler öğreten resimli kitaplardan mı? Yoksa resimli öykü kitaplarından mı daha çok bilgi edindiklerini inceleyen bir araştırma, Kanada’daki Waterloo Üniversitesi Psikoloji Bölümünde yapıldı.
Buna göre, ebeveynler ve eğitimciler hayvanlar hakkında resimli öykü kitapları okuduklarında, çocukların öykünün yanısıra, hayvanlar hakkında da çok yönlü bilgiler edindikleri ortaya çıktı.
Çalışmayı yapan Profesör Daniela O’Neill’e göre,
“Piyasayı belirleyen yayınevleri ve pazarlamacılar anne-baba ve eğitimcilere resimli kavram kitaplarının daha bilgi verici ve eğitici olduğunu, resimli öykü kitaplarının ise genellikle yalnızca eğlence ve hoşça vakit geçirtmeye yaradığını söylemektedirler.” dedi ve şöyle devam etti:
“Ancak bulgularımıza göre, çocuklara hayvanlarla ilgili resimli öykü kitapları okunduğunda, çocukların bu bilgiyi daha geniş bir şekilde kullandıkları görülmektedir. İşte öğrenmenin anahtarı da budur.”
Profesör O’Neill ve yüksek lisans öğrencisi Angela Nyhout tarafından yapılan çalışmada, 25 anne, içinde altı hayvan bulunan iki kitabı küçük çocuklarına okudular.
Birinci kitapta hayvanlar resimlerle anlatılan bir öykünün parçasıyken, ikinci kitapta, her hayvanın resmi, alışılmış “sözcük öğrenme” kitapları tarzında, siyah bir arka planda gösterilmekteydi.
Profesör O’Neill, “Araştırmamızdaki annelerin, çocuklarına resimli öykü kitabını okurken sıklıkla ‘jenerik’ olarak adlandırılan, daha kapsamlı ve genel özellikleri olan bir dil kullandıklarını gördük.” dedi.
“Bu kapsamlı dil çocuklara yalnızca tek bir bir hayvanı değil, genel olarak tüm hayvanları anlatmakta. ‘Bu zürafanın uzun boynu var’ ve ‘Zürafalar uzun boyunlu’ cümleleri arasındaki farklılıkta olduğu gibi. ‘Zürafalar uzun boyunlu’ denildiğinde, genel olarak tüm zürafalar hakkında bir şeyler öğrenme olasılığı daha yüksektir, yani hepsinin uzun boyunları vardır.”
Annelerin, kavram tarzı resimli kitapları okurken olduğu gibi, resimli öykü kitabı okuduklarında da hayvanlarla ilgili gerçekleri ortaya koyabildikleri görüldü. Örneğin, ‘Sincap fındıkları gömmeyi sever’ gibi.
Profesör O’Neill, “Sonuçlarımız önemlidir, çünkü her türlü kitapla, resimli öykü kitapları da dahil olmak üzere, çocukların çevreleriyle ilgili tüm bilgileri edinebilecekleri açıkça görülmektedir,” dedi.*
*https://uwaterloo.ca/news/news/picture-books-arent-just-fun-moms-are-exposing-toddlers-rich
